Bussumnatuurlijkbeter

In Engeland zal de overheid binnenkortweek een plan presenteren om winkels weer om te vormen in woonhuizen. Ook zal er een advies zijn voor gemeentes om zich te concentreren op een beperkt winkelgebied, een paar straten misschien, en zeker geen nieuwbouw. ook de grote doe het zelf keten B&Q gaat weer terug naar kleinere winkels. Tijd voor Nederland om dit ook te gaan doen!(http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/10221373/The-traditional-high-street-is-dead-says-minister-as-he-suggests-shops-could-become-homes.html)

momenteel heel actueel. Zie foto.

BUSSUM IN DE ‘VAART DER VOLKEREN’, OFWEL HOE  BUSSUM WAKKER WERD

Inleiding

Iedere Bussumer die in het centrum komt, kan zien dat er veel leegstand is in het winkelgebied. Met name de Nieuwe Brink lijdt al jaren een noodlijdend bestaan. Waarom lukt het maar niet om het centrum nieuw leven in te blazen? In 2011 besloten Kees Flink en Ben de Veth iets te gaan doen wat niemand eerder gedaan had. Terwijl het gemeentebestuur nog volop plannen maakte om het tweepolige centrum van het dorp opnieuw in te richten met nog meer winkels, pakten zij hun fiets en telden hoeveel winkelpanden er leegstonden. Het waren er 60. Niet voor de eerste keer besloten zij om te proberen het gemeentebestuur ervan te overtuigen dat Bussum behoefte heeft aan een compact centrum, met meer woningen en groen. Want al in de jaren ’70 werd hiervoor gestreden in de brede beweging Bussum Natuurlijk Anders.

1. Jaren ’60 – ’70: Bussums centrum op de schop

Vredig en groen, tuindorp tot midden in het centrum

Bussum was tot in de jaren ’50 en ’60 een vredig, overwegend katholiek dorp, sterk verzuild, met een fraai centrum en veel gevels met Art Deco motieven. Tussen grote statige bomen prijkte een prachtig 19^e -eeuws raadhuis. Even verderop de Brink met een muziektent en de grote Sint-Vituskerk.

De middenstanders kochten bij elkaar: katholieken bij de katholieken, protestanten bij de protestanten. De winkeliers deden goede zaken. In de jaren ‘60 deed een volkomen nieuw fenomeen haar intrede: de Televisie.  De eerste studio werd gevestigd pal in het centrum, in de voormalige Irenekapel hoek Kerkstraat/Kapelstraat. Ook het grootwinkelbedrijf kwam naar Bussum, met als eerste de HEMA. Ook andere ketens deden hun intrede.

Projectontwikkelaars hadden Bussum inmiddels ook ontdekt, met een ambitieus gemeentebestuur dat Hilversum naar de kroon wilde steken. De ontwikkelaars zagen hun kans en zetten hun middelen en expertise in, waartegen de bestuurders van destijds maar weinig weerwoord hadden. Zij zagen dat Bussum zich in rap tempo uitbreidde. Bussum had potentie!
Villa’s werden opgekocht en gesloopt, winkeliers uitgekocht en geleidelijk ontstonden er grote gaten in het dorp.

Nieuw centrum, met ‘moderne’ uitstraling en regionale functie

Het een na het andere plan werd ontwikkeld, sneuvelde en werd weer aangepast. Totdat projectontwikkelaar Empeo die al veel grond had verworven, werd betrokken bij de plannen. Het Centrumplan van de gemeente Bussum kreeg gestalte met nieuwe winkelruimten, 2 grote winkelketens, appartementen en veel kantoorruimte.

Verkeersdeskundige Goudappel, die ook voor Hilversum een verkeerscirculatieplan had ontwikkeld, werd aangetrokken en maakte een gelijksoortig plan voor Bussum. Een nieuw multifunctioneel centrum, met een ‘moderne’ uitstraling, zou goed bereikbaar moeten zijn, vanuit de hele regio. Goudappel stelde een vierbaansweg voor, dwars door het centrum, van Noord naar Zuid, en 4 parkeergarages. Samen met de nieuwe voorzieningen en de vele pleintjes voor ontmoeting zou Bussum de belichaming zijn van de zo felbegeerde status: hart van het Gooi. De Metamorfose van Bussum was een droom die iedereen zou aanspreken.

Groeiende onrust

In de gemeenteraad was in ieder geval bij de fractie PPR/PSP grote onrust ontstaan. Bussum zou met haar nieuwe uitstraling haar kleinschalige, groene karakter kwijtraken en de weerzin tegen de karakterloze nieuwbouw en onnodige uitbreiding van kantoorruimte groeide. In de raad maar ook daarbuiten.

Wij beiden hebben o.a. planologie gestudeerd. Kees zat inmiddels in de gemeenteraad in de combinatie PPR/PSP en Ben was samen met medestudent Joost Smit bezig met zijn eindscriptie over planologie en inspraak. We zagen in onze directe omgeving de gevolgen van de oude aanpak en waren zeer gemotiveerd onze kennis in te zetten om de plannen voor ons geliefde Bussum te stoppen.

Bussum NATUURlijk Anders

We namen deel aan de actiegroep Bussum NATUURlijk Anders, waarin allerlei bezorgde Bussumers, ondersteund door ons als kersverse planologen, het verzet begonnen te organiseren.

Het was voor ons duidelijk dat Bussum door een daling van de gemiddelde woningbezetting afstevende op een groot verlies aan inwoners. Het aantal consumenten zou daardoor snel afnemen en dus ook de behoefte aan meer winkels. Dat er een overschot aan kantoren dreigde begon zich inmiddels ook af te tekenen.

We maakten alternatieve plannen, organiseerden prikacties langs politieke sleutelfiguren, trokken met een omgebouwde tandartsbus door het dorp, richtten een expositie in over de gemeentelijke plannen en boden daar een alternatief. Sociale media moesten nog worden uitgevonden, dus waren we aangewezen op de lokale en landelijke media, de radio, flyers en affiches en veel gesprekken op straat en in de winkels. We hielden een drukbezochte expositie in de Wilhelminakerk (die ook gesloopt zou moeten worden) en het Centrumplan werd het gesprek van de dag. De opkomst daarna op de gemeentelijk informatieavonden was massaal en de protesten evenzeer. Feitelijk werd een kant en klaar plan aan de bevolking voorgelegd, met gebrekkige onderbouwing, en uitgaande van een visie die door de meeste inwoners niet werd gedeeld. Inspraak oude stijl, waar in het hele land al zoveel verzet tegen begon te ontstaan.

Heilig vertrouwen

De gemeenteraad had het er moeilijk mee: de loyaliteit van de gevestigde partijen aan hun wethouders was groot en het vertrouwen in de deskundigen heilig. Tegelijkertijd knaagde bij enkele raadsleden de twijfel: verloor Bussum met die grootschalige plannen niet juist haar aantrekkelijkheid? Kon de gemeente de plannen financieel wel verantwoorden? Wat als er inderdaad toch leegstand zou ontstaan? Waren we wel opgewassen tegen de concurrentiekracht van het veel grotere Hilversum en was dit in regionaal verband wel gewenst?

Bussum hield voet bij stuk: het Centrumplan werd met uitzondering van de fractie PPR/PSP  vrijwel ongewijzigd vastgesteld en als ontwerp bestemmingsplan ter visie gelegd. Men kon tegen het ontwerp nu alleen nog een bezwaarschrift indienen. De discussie was gesloten.

4400 bezwaarschriften

Het werk van het actiecomité was echter niet voor niets geweest: er werden maar liefst 4.400 bezwaarschriften ingediend. Een paar maanden later (maart 1974) vonden de gemeenteraadsverkiezingen plaats, en er zou wel eens een wezenlijke verandering van de gemeenteraad kunnen komen, met jongere kritische raadsleden.

Ondanks de felle debatten in de nieuwe raad en de toegenomen twijfel werd het nieuwe Centrumplan aanvaard. De verslagenheid op de publieke tribune was enorm.

Resultaat
Niettemin: de vierbaansweg dwars door het centrum was geschrapt, een rondweg zoals de Schapenkamp in Hilversum voorkomen, tientallen woningen werden voor sloop behoed, de hoeveelheid winkels en kantoorruimte teruggebracht en de bebouwing werd iets minder dicht. Sloop van enkele zeer karakteristieke panden (o.a. de Wilhelminakerk) ging niet door en de Bussumse bevolking kwam voor het eerst massaal in verzet.

2. Jaren ’80 – 2010: het nieuwe centrum verrijst

Leegstand

In de jaren ’80 verrijst het nieuwe centrum. Al snel na de oplevering begint echter leegstand te ontstaan. De bipolaire gedachte: 2 trekkers aan beide uiteinden van het centrum, de essentie van het Centrumplan, blijkt niet te werken. De bevolking is gedaald: van 40.000 inwoners begin ’70 naar 30.000 in de loop van de jaren ’80. Precies zoals we hadden voorzien.

De leegstand neemt nog verder toe door de economische crisis in 2008 en het opkomende winkelen via Internet.

Nieuwe trends

Er doen zich een aantal nieuwe trends voor die grote gevolgen kregen voor het centrum:

1. De behoefte aan kantoorruimte daalt sterk, er staan nu ook kantoren leeg.

2 Internetwinkelen neemt een grote vlucht. De leegstand neemt verder toe, vooral daar waar
de consument betrekkelijk weinig komt: het gebied rond C&A. Maar later zelfs ook in het kernwinkelgebied Nassaulaan, Nassaustraat en Veerstraat. Bussum bleek hier extra gevoelig
voor vanwege de overbewinkeling door het Centrumplan. Niettemin bleef bestuurlijk nog lang de ambitie om Bussums Centrum een regionale winkelfunctie te geven, terwijl ook in Hilversum de leegstand groeide. Kennelijk zat het in de Bussumse bestuurlijke genen Hilversum naar de kroon te steken.

3. Het centrum versteent. Door de sloop van enkele villa’s verdween het groen uit het centrum.
4. Inwoners eisen hun aandeel in de plan- en besluitvorming op: burgers (bewoners,
ondernemers, belangenorganisaties) willen een plek vóór in het planproces en niet aan het
eind, als feitelijk al veel vastligt. Lokale partijen ontstaan om deze ontwikkeling te steunen.

5. Duurzaam verkeers- en vervoersbeleid, steeds meer afgestemd op prioriteit voor het langzame verkeer.

Geleidelijk ontstaan twijfels over het functioneren van het centrum en onvrede over de sfeer, de aantrekkelijkheid, het onderhoud en het ontbreken van een visie op de toekomst.

3. 2011 – 2014: Opnieuw plannen en opnieuw actie

‘Scapino’ terrein

Het Centrumplan uit de jaren ’70 had niet het beoogde resultaat. De gemeente maakte opnieuw bouwplannen voor het centrum, te beginnen met een aanpak van het Scapinoterrein (Kerkstraat, hoek Brinklaan). In 2011 werd een ambitieus overall-plan voor de invulling van het gebied ontwikkeld. Het plan behelsde een verdere verdichting van winkels en woningen, met een sterke toename van het autoverkeer als gevolg; winkelen in Bussum moest weer ‘een dagje uit’ worden, en het Wilhelminaplantsoen een bruisend uitgaansgebied met terrassen, een muziektent en ondergronds parkeren.

Herhaling jaren ‘70
Wij waren verbluft. De jaren ’70 leken zich te herhalen. We gingen naar de enige inspraakavond die het College georganiseerd had, want er was haast. Het centrum raakte immers achterop. Na een korte inleiding van de wethouder nodigde hij de aanwezigen uit naar de opgestelde themakaarten te gaan, waar ambtenaren klaar stonden voor een toelichting. Geen plenaire toelichting over de uitgangspunten, geen plenaire vragen aan de wethouder, geen uitleg over de ontwikkelingen die tot de verarming van het centrum hadden geleid, geen toekomstvisie en samenhangend plan en geen inspraak. Wij vreesden een aanpak zoals wij die kenden uit de jaren ’70 met opnieuw massaal verzet tot gevolg.

Er werd slechts verwezen naar het coalitieprogramma. Maar ook daarin was geen goede onderbouwing te vinden. De toonzetting was: ‘Wij willen…etc’. Dat leek ons een bedenkelijke basis voor een ongetwijfeld grote investering en konden ons niet voorstellen dat de gemeenteraad hiermee akkoord zou gaan. Wij vroegen om een plenair debat, onder bijval van de andere aanwezigen en bleken niet de enige met grote vraagtekens en ergernis over het gebrek aan inspraak.

Verzet
Ons verzet tegen deze plannen kwam niet uit de lucht vallen. Het was gebaseerd op ontwikkelingen die onmiskenbaar waren, maar naar onze mening totaal veronachtzaamd: te veel gefocust op winkeluitbreiding en geen aandacht voor de gevolgen van kopen op internet. De gedachten waren niet gestoeld op wat onder de bevolking leeft, maar wel op de wensen van de projectontwikkelaar met veel grond in het centrum. En hoewel het collegeprogramma het belang van duurzaamheid benadrukte, leek dit voor het centrum een dode letter. Ook organisatorisch was er geen plan van aanpak en geen regie. Wij vroegen om een nieuwe, gedegen inspraakprocedure maar bleven roependen in de woestijn. Wethouder, College en alle raadsfracties wilden daar niet aan.

Op de fiets
We stapten op de fiets, met pen en papier en registreerden we de winkelleegstand. Als er dan geen onderbouwing was, zouden we die zelf maken.
We kwamen tot de verbijsterende conclusie dat 14,5% van de winkelpanden leeg stond en lichtten daarover gemeente en pers in. Met veel publiciteit tot gevolg.

Vervolgens spraken we met alle fracties en vele Bussumers die zich betrokken voelden bij ons dorp. Wij vroegen hen ons te steunen in de roep om:

– een nieuwe, professionele, brede inspraakprocedure, gericht op maximale participatie en draagvlak;

– een inspraakprocedure die zou beginnen met een forum van externe deskundigen, waaronder distributieplanologen om een goede analyse van de uitgangssituatie te krijgen als basis voor een toekomstvisie.

Uiteindelijk ging het college na druk van verschillende fracties en de aangetoonde leegstand overstag. Grote krantenkoppen bevestigden ons succes.

Eindelijk inspraak
Er kwam een mooie inspraakprocedure, waarvoor wij allerlei voorstellen konden doen over opzet, inhoud en aanpak. Onze voorstellen werden door het college gehonoreerd.
Op ons verzoek werd de discussieleider benoemd. We konden de leden van het panel voordragen. Dat leidde tot een uitnodiging aan professor Cor Molenaar, bijzonder hoogleraar e-Marketing en Distance Selling aan de Erasmus Universiteit, expert op gebied van internetwinkelen. Hij onderschreef dat het roer om moest en dat in plaats van uitbreiding het centrum compacter zou moeten worden.
Na 4 avonden debatteren, met deskundigen en vele bewoners en ondernemers uit Bussum, uit allerlei sectoren, werd in 2012 een Centrumvisie gepresenteerd, geschreven door de onafhankelijke inspraakbegeleider, unaniem door de insprekers ondersteund en uiteindelijk unaniem door de gemeenteraad aanvaard. De avonden muntten uit in enthousiasme en creativiteit van de deelnemers. Het einddocument kreeg de door ons voorgestelde naam:
”Gebiedsvisie voor het centrum van Bussum, op weg naar een modern tuindorp”.

De essentie van de visie was: het kernwinkelgebied moet compacter, zeker geen uitbreiding meer. De krimp moet worden gemanaged. Er moet een dorpsmanager komen, die communiceert, inspireert en aanjaagt. Meer woningen in plaats van meer winkels. Bussum moet het karakter krijgen van een tuindorp, het centrum moet daarbij aansluiten, het centrum niet meer afhankelijk maken van alleen winkels maar met culturele voorzieningen, horeca, wonen, kleine evenementen en een bijzondere plaats in het Gooi gaan innemen, sterk inzetten op duurzaamheid: stimuleren van fietsen, groen, en kleinschalig duurzaam ondernemen.

Gemeente houdt voet bij stuk

Het College had een zevental werkgroepen geïnstalleerd waarin hard en enthousiast gewerkt werd. Het resultaat van deze werkgroepen werd door een klankbordgroep getoetst aan de al vastgestelde Gebiedsvisie en aangeboden aan B&W.

Alle bouwstenen voor een goed florerend centrum waren aanwezig, maar het College wilde er niet aan. Men bleef vasthouden aan uitbreiding van het winkelareaal op het terrein van de Nieuwe Brink/Scapino. We herhaalden ons onderzoek naar leegstand van winkels. De leegstand bleek nog verder toegenomen. In 2011 stonden er 60 van de 414 getelde winkels leeg (14,5%). Bijna een jaar later stonden 70 winkels leeg. (17%).
Het meest verontrustend was echter dat er maar liefst 43 winkels al bijna een jaar leeg stonden. Dat was maar liefst 10% van het winkelareaal in het centrumgebied! Er was dus sprake van een structureel probleem.

Gedonder
En daar begon ‘het gedonder’. Ondanks alle prognoses en adviezen bleef het college volharden in haar standpunt dat er nog 1750 m2 aan winkels bij kon komen, bij voorkeur met een AH inclusief pick-up-point, waarmee al gesprekken gaande waren zo bleek achteraf. De planontwikkeling met de projectontwikkelaar was tijdens de inspraak gewoon doorgegaan. Daarnaast zou het parkeren op de Scapinogronden met ca 120 parkeerplaatsen worden uitgebreid: geen duurzaam verkeersbeleid. En vervolgens moest het Wilhelminaplantsoen geschikt worden voor grootschalige evenementen: ijsbaan, Kermis, muziektent (luchtfietserij). Het college zette de planontwikkeling gewoon voort, gesteund door de meerderheid van de Raad, ondanks de heldere en expliciete, goed onderbouwde standpunten van de insprekers. Uitzonderingen vormden CDA en D’66. Zij wilden geen winkeluitbreiding, zij steunden de opvatting dat dit meer leegstand zou opleveren.

Frustatie

Het besluit had grote gevolgen: woede en frustratie bij de insprekers, en afhaken van bijna de hele klankbordgroep.
Wethouder Barneveld (VVD) was niet overtuigd. De VVD en zelfs het van oudsher kritische Groenlinks  (met wethouder van Ramshorst in het college) waren de enige partijen in de gemeenteraad die de plannen van projectontwikkelaar Centrumprojecten zonder voorbehoud steunden.
Het vaststellen van het centrumplan kostte veel meer tijd, het aantal bezwaren was groot en de ‘bezwaarden’ vastberaden. Dat zou onder andere te maken hebben met een eventuele verhuizing van Albert Heijn van de Veerstraat naar de Nieuwe Brink. De gemeente heeft altijd gesteld dat het hierom verplaatsing gaat en niet om toevoeging van vierkante meters alsof er een lege plek op de Veerstraat zou ontstaan.
Uiteindelijk haalde de wethouder bakzeil: het postzegelbestemmingsplan Scapino/Nieuwe Brink en het Definitief Ontwerp Bouwplan werden van de agenda van raadscommissie Ruimte gehaald. Ondanks voortdurende positieve berichten van de wethouder bleek er nog steeds geen anterieure overeenkomst tussen de gemeente en de projectontwikkelaar. Een flater van de eerste orde.

De ommekeer
Het centrumplan van het college werd min of meer de inzet van de verkiezingen voor een nieuwe gemeenteraad in Bussum. De uitslag leverde een aardverschuiving op, ten gunste van een nieuw centrumplan. D66, Bussums Bloei (vanaf 2015 Hart voor Bussum) en CDA kregen gezamenlijk 11 (van de 23) zetels. Samen met de nieuwe Gooise ouderenpartij (GOP) en de PvdA, eveneens kritisch op de centrumplannen, bleek de overgrote meerderheid van de nieuwe raad tegen het collegeplan. Het plan voor Scapino Nieuwe Brink zou moeten worden aangepast, in samenspraak met de Bussumers zelf.
Daarmee kwam een eind aan de lange discussie over dit laatste stuk van het centrum van Bussum en konden vele Bussumers eindelijk opgelucht ademhalen.

4. 2014 – 2021: Nieuw perspectief

Fusie vertraagt uitvoering
De ontwikkelingen rond het Bussumse centrum liggen vanaf 2014 vrijwel stil. De bestuurlijke aandacht is voornamelijk gericht op de fusie met Naarden, Muiden/Muiderberg en aanvankelijk ook Weesp. Er is nauwelijks tijd voor gemeentelijke zaken waaronder het centrum van Bussum. Het voert te ver de weerstand tegen deze fusie onder de Bussumse bevolking te beschrijven, maar duidelijk is dat ook voor dit onderwerp geen groot draagvlak onder de Bussumse bevolking bestond. Hoeveel mensen zich ook verzetten, de besprekingen gaan door. De Ministerraad stemt september 2014 in met de samenvoeging van Bussum met Naarden en Muiden/Muiderberg. Weesp is dan afgevallen. Het voorstel wordt op 7 april 2015 met brede steun aangenomen door de Tweede Kamer. Op 26 mei 2015 stemt ook de Eerste Kamer in met het wetsvoorstel. De fusie is een feit.

Op 18 november 2015 wordt de nieuwe gemeenteraad van Gooise Meren, waar Bussum inmiddels deel van uitmaakt gekozen. De lage opkomst (41%) is een indicatie voor het gebrek aan vertrouwen van veel burgers in hun overheid. Protesten tegen gemeentelijk beleid en plannen haalden immers weinig uit. De nieuwe raad wordt januari 2016 geïnstalleerd met een mandaat voor 2 jaar.

Onder de pet

Al snel na het aantreden van het nieuwe gemeentebestuur wordt een ambtelijke notitie openbaar waarin een ontluisterend beeld wordt geschetst van de planontwikkeling voor het Bussumse Centrum. De notitie blijkt al op 27 februari 2014 te zijn geschreven, maar komt pas in 2016, na de verkiezingen, naar buiten, als bijlage bij een rapport van de rekenkamer van de gemeente Bussum.

Het is een interessante notitie met opmerkelijke conclusies waarin min of meer de vloer wordt aangeveegd met de gevolgde procedure en de rol van de wethouder.

Opmerkelijk zijn de zeer kritische kanttekeningen over de planvorming voor het centrum destijds: onvoldoende organisatie, geen inzicht in de financiële gevolgen en risico’s, te strakke planning (waardoor veel verbeter-voorstellen niet konden worden overgenomen), de dominante rol van de wethouder en het gebrek aan ‘tegenspel’ vanuit de ambtelijke organisatie.

Omdat het college had bedacht dat het project zou kunnen sneuvelen bij de gemeenteraadsverkiezingen werd tijdens een themalunch met het college in 2014 besloten de besluitvorming over het centrum naar voren te halen en zo voor de verkiezingen de toekomst van het centrum vast te stellen.

Doordrukken
Er werd dus niet gezocht naar het beste voor Bussum. Dit plan moest er doorgedrukt worden en de coalitiepartijen lieten de VVD-wethouder maar zijn gang gaan.
Ontluisterend zijn zowel de rol van de wethouder, als het doordrukken van het plan zonder een goed inzicht in de financiële risico’s en het functioneren van het centrum als geheel.  Hiermee is de lokale gemeenschap op hoge kosten gebracht en is ook maatschappelijk veel verzet en frustratie ontstaan.

Wij publiceerden de conclusies direct na openbaar worden op onze site ‘Bussum Natuurlijk Beter’ en riepen de gemeenteraad op het Centrumplan nu eindelijk te baseren op de resultaten van de inspraak in 2012 en 2013 en deze nu eindelijk eens serieus te nemen. De planontwikkeling verloopt echter uitermate traag.

De nieuwe gemeente Gooise Meren blijkt nog lang niet op orde, Albert Heijn wil haar positie op het Scapinoterrein niet opgeven en de nieuwe raad heeft zich nog niet duidelijk uitgesproken. De betrokkenheid bij het Bussumse centrum en de kennis over het verzet is bij de raadsleden uit Naarden en Muiden/Muiderberg duidelijk minder.

In actie: ’Beter Centrum Bussum’

Samen met andere burgers, de Buurtpreventievereniging Centrum en specialisten op gebied van Ruimtelijke ordening richtten we een nieuwe beweging op: ‘Beter Centrum Bussum’. Met deze beweging willen we van Bussum ook in het centrum weer een prachtig tuindorp maken, er is al genoeg gesloopt vinden we en de urgentie is hoog.

De eerste aandacht besteedden we aan het in beeld krijgen van de architectonische pareltjes in het centrum, de almaar toenemende winkelleegstand, de grote behoefte aan woningen in plaats van kantoren en nieuwe winkels, de mogelijkheden tot vergroening in stedelijke ruimten, duurzame oplossingen en voorbeelden van elders. We benadrukken de wensen uit de inspraak in 2012 en 2013 en dringen erop aan die onverkort te realiseren.

Opnieuw naar de stembus

Op 21 maart 2018 mag Gooise Meren opnieuw naar de stembus, de 3e in 4 jaar tijd.

Met een flyer laten we de standpunten van de politieke partijen over het centrum zien en roepen inwoners op dat te gebruiken bij het uitbrengen van hun stem. We organiseren vlak voor de verkiezingen een informatiemarkt en gaan met honderden bewoners in gesprek. Bijval alom, en volstrekt onbegrip waarom de politiek zich niet duidelijk uitspreekt over de grote nadelen van verplaatsing van Albert Heijn naar het Scapinoterrein.

Perspectief

De uitslag is gunstig voor de lokale partijen. Hart voor Bussum, Naarden Muiden/Muiderberg (HvBNM) verdubbelt haar zetelaantal. De fractievoorzitter, fel pleitbezorger voor een compacter centrum, met meer ruimte voor wonen en groen, wordt halverwege het jaar als wethouder geïnstalleerd, met het centrum van Bussum en verkeer in haar portefeuille.

In het coalitieprogramma krijgt het centrum direct een prominente plaats, met alle kernpunten uit de inspraak van 2012 en 2013. We zijn opgetogen, samen met al die mensen die hadden gestreden voor een leefbaar, eigentijds, groen en karakteristiek Bussums Centrum.

De gesprekken rond een nieuwe invulling van het Scapino terrein worden weer opgestart. Op 28 januari 2019 organiseert de gemeente een bijeenkomst voor ondernemers en bewoners uit de nabije omgeving. Opvallend veel steun is er voor wonen (met mogelijkheid werk aan huis) en groen, wonen voor starters, ouderen en gezinnen met kinderen, een verbinding naar het leegstaande klooster Mariënburg en het park daaromheen. Zo zou een groene route naar en door het centrum ontstaan. Gepleit wordt ook voor kwalitatief goede architectuur, aansluitend aan die in de omgeving (Kerkstraat, Thierensstraat en Brinklaan). De tuinstad-gedachte is weer prominent in beeld en er is samenhang tussen de gebiedsdelen van het centrum.

De vlag kan uit
Op 5 maart 2019 organiseert de gemeente een bijeenkomst over het resultaat van de inspraak. Het gemeentebestuur laat weten dat ze zich in grote lijnen kan vinden in de uitkomsten: AH moet blijven waar ze zit, er komen woningen op het Scapinoterrein, gebed in een groene, veilige omgeving met aandacht voor ontmoeten en volgens een integraal samenhangend plan. Applaus en opluchting alom. In korte tijd is de aangepaste Gebiedsvisie klaar. Op 29 mei wordt deze aan de bevolking gepresenteerd. Ze wordt door zowel insprekers als aanwezige raadsleden met open armen ontvangen: Bussum zal een compact winkelhart krijgen met meer woningen, veel groen, nieuwbouw die moet passen bij de mooie architectuur van de nog overgebleven waardevolle panden in het centrum, geen Albert Heijn op Scapino en inspraak van ondernemers en bewoners.
Eind juni 2019 gaat ook de gemeenteraad definitief akkoord. De vlag kan eindelijk uit, na jaren actie en overleg. Een immense opluchting voor al diegenen die zich vanaf het eerste uur hebben ingezet voor het nieuwe centrum.

Corona

En dan, of de duvel ermee speelt: begin 2020 verovert het coronavirus Nederland. Opnieuw vertraging, maar nu door een externe oorzaak. Ruim een jaar later zijn naar verwachting de meeste beperkingen opgeheven en is het wachten op goed nieuws over het centrum van Bussum, al 50 jaar strijdtoneel van een goede invulling. De leegstand is ondertussen weer verder toegenomen. De ooit ‘gedroomde’ trekker C&A is uit het centrum vertrokken. Er zijn ook nieuwe initiatieven ontstaan. Steeds meer panden rond het centrum hebben een woonfunctie gekregen, in andere vestigen zich pop-up stores die komen en gaan en er wordt ‘reloceerd’: de Hema verhuist naar het leegstaande C&A pand aan de zuidzijde van het centrum, en naar verluidt zal de Jumbo de achtergelaten plek innemen, naast Albert Heijn. De bipolariteit, die met C&A niet lukte, zal nu met de Hema worden beproefd.

10 jaar verder

We zijn inmiddels wel 10 jaar verder, na de start van de inspraak in 2011. Het Wilhelminaplantsoen ligt er nog bij als 10 jaar geleden. Het Scapino-terrein is nog steeds niet veranderd.

In de afgelopen 10 jaar zijn er natuurlijk nieuwe ontwikkelingen bijgekomen. Denk hierbij aan Picnic, Hello Fresh, Pick-up point Albert Heijn in Naarden, het ontstaan van voedselcoöperaties en rechtstreeks kopen bij de boer. Deze ontwikkelingen zullen invloed hebben op de Foodsector.  Supermarkten worden steeds meer omgevormd tot versmarkten.

Ook de klimaatcrisis en de roep om een circulaire economie zullen hun invloed hebben. Snelheid is geboden.

De uitdaging: een compact centrum, met veel groen, duurzaam en met woningen waar behoefte aan bestaat, met een aantrekkelijke architectuur en bedacht samen met inwoners en ondernemers moet nu worden verwezenlijkt.

We blijven alert, ook na 50 jaar.

Kees Flink & Ben de Veth

Onderstaande brief hebben we vandaag naar het College en de Gemeenteraad gestuurd.

Aan:            Gemeenteraad van Gooise Meren
Betreft:       Geen verplaatsing Albert Heijn naar Scapino/Nieuwe Brink
Datum:        7 november 2016
Geacht  leden van de Gemeenteraad,

Na een uitgebreide, professionele en unieke inspraakprocedure over het centrum van Bussum, nam de Bussumse Gemeenteraad in 2012 unaniem de Centrumvisie aan. Deze werd daarmee de leidraad voor de ontwikkeling van het Bussumse centrum.
De verdere planvorming met name voor Scapino/Nieuwe Brink ligt echter stil. ‘Na de herindeling tot de gemeente Gooise Meren is dit beleid in principe geldig tot 1 januari 2018’  zo heeft het college recent laten weten in antwoord op vragen van Hart voor BNM.
Kern van deze Centrumvisie is:
Stop de winkelleegstand, maak het centrum compacter en levendiger, versterk het groene karakter van het centrum en ontwikkel het gebied Scapino Nieuwe Brink tot een aantrekkelijk woongebied voor starters en oudere doorstromers. Dat is waar in Bussum enorm behoefte aan bestaat.
Over deze kernpunten bestaat nog steeds veel overeenstemming bij
Bussumse ondernemers, de bewoners en hun organisaties, ingeschakelde externe deskundigen en de toenmalige Bussumse politici.
Albert Heijn en Scapinoterrein
Albert Heijn heeft behoefte aan uitbreiding, haar divisie Vastgoed kocht het gebouw van Scapino.
Volgens het College is conform het huidige bestemmingsplan Centrum: ‘Detailhandel nu al mogelijk op deze locatie en dus niet tegen te houden. Nadat de nieuwe Economische visie is vastgesteld, wordt onderzocht of een mogelijke verplaatsing van de AH wenselijk is’.  
Ons inziens zal verplaatsing van de supermarkt inclusief de vestiging van een pick-up point echter grote gevolgen hebben voor het hele gebied eromheen, namelijk onnodige, ongewenste en desastreuze verkeers- en leefbaarheidsproblemen.
Wanneer Albert Heijn inderdaad verhuist zou dat allereerst ernstige gevolgen hebben voor het winkelhart van Bussum. Er wordt een groot gat geslagen in dat deel van het centrum dat nu redelijk functioneert. Het winkelhart wordt door verplaatsing van AH niet compacter maar juist vergroot en verlengd richting Kerkstraat. Dit in tegenspraak met de adviezen van deskundigen en de wensen vanuit de inspraak.
Een compact centrum is volgens deskundigen het sleutelwoord voor succes. Overal in Nederland, ook in de directe nabijheid (Baarn, Hilversum, Huizen), is dit het uitgangspunt om noodlijdende gebieden weer te vitaliseren en leegstand te verminderen.
Wie de leegstand ziet in Kapelstraat en Nieuwe Brink realiseert zich dat het huidige Bussumse centrum simpelweg te groot is en dat het verspilde en kostbare energie is om dat te blijven oppeppen.
Albert Heijn is op zijn huidige plek goed bereikbaar met aanzienlijk minder verkeershinder dan bij de Kerkstraat het geval zal zijn.
Verplaatsing zal leiden tot:
     –   een verkeersinfarct op de Kerkstraat, de rotonde hoek Kerkstraat/Brinklaan en op de Herenstraat,

• grote overlastproblemen voor omwonenden door aan- en afvoer van goederen naar Albert Heijn op meerdere tijdstippen van de dag
• en een blokkade vormen voor de noodzakelijke verbinding tussen het Spiegel en het westelijk deel van Bussum en de toevoer naar A1.

Op deze route is bovendien veel langzaam verkeer (fietsers) richting Spiegel door de vele daar aanwezige scholen.
 
Bewoners van de Thierensstraat en Kerkstraat lieten ons weten zeer bezorgd te zijn over de dreigende terugkeer van AH.
Albert Heijn zat tot 3 decennia geleden ook aan de Kerkstraat, in het huidige gebouw van Scapino. De overlast (verkeer, aan- afvoer van goederen, lawaai) was toen al bijzonder groot, terwijl de vestiging veel kleiner was dan nu en er bovendien geen sprake was van een aanvullende functie als een pick-up point.
Gooise Meren, met name Bussum, is niet gediend bij verplaatsing van Albert Heijn.
Volgens ons zijn er genoeg mogelijkheden voor Albert Heijn om uit te breiden op de huidige locatie, de Veerstraat.
De toegankelijkheid van de winkel kan worden verbeterd, de locatie biedt mogelijkheden voor extra woningen en de parkeergarage kan aantrekkelijker worden gemaakt, ten gunste van de exploitatie. Wij zijn graag bereid onze voorstellen toe te lichten.
Wij vragen u dan ook om u uit te spreken tegen verplaatsing van Albert Heijn naar de Kerstraat en daar ook geen enkele medewerking aan te geven. Dat is mede mogelijk door als Gemeente Gooise Meren de omliggende gronden niet aan AH te verkopen.
Uitbreiding van deze supermarkt op deze plaats is daardoor niet aantrekkelijk. Het lijkt ons fair om dit reeds nu aan Albert Heijn mede te delen.
Wij hopen dat u onze oproep wilt volgen en het tij wilt keren nu het nog kan.

Met vriendelijke groet,

Kees Flink
Corverlaan 1
1405 AV Bussum
06-54312651
keesflink@gmail.com

Ben de Veth
Gen. de la Reylaan 11
1404 BM Bussum
Tel: 06-53717716
bdeveth@gmail.com

www.bussumnatuurlijkbeter.nl

Het Bussumse centrum zou enorm versterkt kunnen worden door meerdere plekjes te maken waar mensen kunnen samenkomen. Dat plan heeft de gemeente. Er wordt gekeken naar pleintjes. Wij hebben op een redelijk drukke koopjesdag eens rond gekeken in het centrum van Bussum. Onderstaand beeld maakt in elk geval twee zaken duidelijk: De Nieuwe Brink behoort niet bij het centrum. De toekomst van Bussum ligt echt in een compact centrum. Daar moet de gemeente zich op richten.

De gemeente ( met nog nauwelijks Bussumse inbreng) heeft echter heel andere plannen. Uit het onlangs gepubliceerde kaderplan verkeer centrum Bussum  krijgen wij sterk de indruk dat de centrumring, eerder expliciet afgewezen door de gemeenteraad en de insprekers over de verkeerssituatie in het centrum, nu toch weer boven water komt en zelfs aanbevolen wordt. De Brinklaan wordt dan niet 100% afgesloten, maar als route onaantrekkelijk met alle gevolgen voor de omliggende straten en de toekomst van de Vonk.
Dat de centrumring nu weer terugkomt is van een hardnekkigheid die wij nog  kenden van de vorige wethouder Verkeer, mevrouw van Ramshorst,  maar die hoopten wij, definitief tot het verleden behoorde.
De gevolgen zijn groot:

•  Omliggende straten (o.a. Landstraat, Herenstraat, Olmenlaan), die al veel verkeer hebben, worden nog zwaarder belast.
• Er wordt meer ruimte gevraagd ten behoeve van een vrijliggende fietsstrook op de Kloosterweg. Die wordt dus breder ten koste van de tuin achter Marienburg.
• Verkeer vanuit de Kloosterweg kan niet meer richting Spiegel via de spoorwegovergang en moet nu omrijden via de al druk gebruikte spoorwegovergang bij de generaal de la Reijlaan of de Spiegelstraat. Ook de smalle, drukbereden Spiegelstraat krijgt hierdoor meer verkeer.
• Verkeer vanuit de spoorwegovergang (komende vanuit Spiegel) en de Vlietlaan kan niet meer via Nassaulaan en Veldweg. De parkeervoorziening achter Los is derhalve niet meer bereikbaar dan via een omweg (Vlietlaan, Olmenlaan, Brinklaan, Herenstraat, Kloosterweg).
• Onduidelijk blijft hoe de Herenstraat er uit komt te zien. Eenrichtingverkeer richting Scapino maakt de Kloosterweg onbereikbaar. Eenrichtingverkeer de andere kant op is onmogelijk want  dan kun je helemaal niet meer het spoor over vanuit het Spiegel.
• Vanuit de Herenstraat vanaf Bensdorp linksaf de Kloosterweg is gevaarlijk voor fietsers die de andere kant rechtdoor  gaan (dus voorrang hebben) en auto’s die linksaf willen moeten dan wachten op het spoor. Bij Bensdorp komt sowieso veel meer verkeer wat al de nodige problemen zal geven.
• De verkeerssituatie aan het begin van de Nassaulaan (bij de Vonk) wordt ingrijpend gewijzigd, om een ‘betere’ aansluiting te krijgen op Vlietlaan/spoorwegovergang. De Vonk zelf zou  hierdoor moeten worden gesloopt.

De hier aangedragen oplossingen zijn erger dan de kwaal. De verkeerssituatie op de Brinklaan rechtvaardigt naar onze mening niet de voorgestelde oplossingen.
De Brinklaan kent geen overmatige verkeersdrukte. Door de laan beter in te richten als ‘auto te gast’-weg, kan een aantrekkelijker situatie voor fietsers worden verkregen en blijft het centrum toch bereikbaar en in beperkte mate als doorgaande route fungeren.

Wij vinden het onverkwikkelijk dat de Centrumvisie gebruikt wordt om deze plannen te rechtvaardigen. Dat staat ook niet in de Centrumvisie. Uit de gehouden inspraak bleek heel duidelijk dat men geen centrumring wilde. Je kunt het niet maken om nu te praten over een parkeerroute.
Bekend is van eenrichtingsverkeer dat het meer verkeer oproept.
Voor de fietser wordt het er allemaal niet beter op. Wij houden ons hart vast voor de Veerstraat.
De Vonk slopen is een gotspe. Daar hebben we al eerder met een brede initiatiefgroep een voorstel over geschreven naar de gemeenteraad bij de voorlaatste raadsverkiezingen. Wij pleitten er toen voor de Vonk te behouden, het is een architectonisch en stedenbouwkundig waardevol pand, heeft uitstekende mogelijkheden voor meerdere voorzieningen, en vormt een harmonische entree van het winkelgebied. Voor de ontsluiting van de parkeervoorziening achter Los, of welke bestemming daar ook moge komen, is sloop bovendien niet nodig. De Kloosterweg biedt al ontsluiting richting noord, en via de Veldweg richting zuid.
Maak een oplossing met behoud van de Vonk en laat de Vonk geen afgeleide zijn. Het blijft bovendien schandalig dat de gemeente een pand, dat zij voor 1,3 miljoen euro heeft aangekocht, zo laat verpauperen. Als een particulier dit zou doen, zou de gemeente optreden. De Voormalige Milieuraad Bussum en de Fietsersbond hebben al bijna twee jaar geleden gepleit om de Vonk in te richten als bewaakte fietsenstalling. Gezien de enorme hoeveelheid los gestalde fietsen is daar wel behoefte aan.

Afgezien van bovenstaande vinden wij het merkwaardig dat nu al ingrijpende verkeersmaatregelen worden voorgesteld zonder dat duidelijkheid bestaat over de definitieve inrichting en bestemming van het gebied aan de Veldweg achter Los, de bestemming en de gewenste toegankelijkheid van Scapino en helderheid over het breed gedragen uitgangspunt: geen beperking van de toe- en doorgankelijkheid van de Brinklaan.

 

 

 

 

Eindelijk is ook nationaal erkend: Nederland heeft te veel winkelruimte. Maar liefst 20%. En die moet snel terug om erger te voorkomen. Dat zei nu ook minister Kamp in zijn speech op 12 mei dit jaar. Herkenbaar voor Bussum. Maar wat zijn de plannen?

 We hebben er met Bussumnatuurlijkbeter jarenlang op gehamerd: neem de marktontwikkelingen serieus, dring de leegstand terug, maak een compact winkelcentrum met minder winkels, meer levendigheid en meer wonen. Die gedachte is nu gelukkig gemeengoed, ook nationaal.
Hoe staat het in Bussum?

 Afstel geen uitstel

De voormalige gemeenteraad van Bussum besloot na hevige actie vanuit de bevolking het plan Scapino Nieuwe Brink niet goed te keuren. Daarmee kwam een eind aan de lange acties tegen de winkeluitbreiding in Bussum.
Goed nieuws, maar afstel moet niet leiden tot uitstel.

Een voortvarende aanpak is volgens minister Henk Kamp van Economische Zaken geboden, nu de detailhandel wordt geteisterd door een golf van faillissementen. Daarmee moet de dreigende verloedering van binnensteden worden tegengaan, schreef Kamp recent in zijn brief aan de Tweede Kamer.

Convenanten in meer dan 100 gemeenten

Inmiddels zijn er meer dan 100 gemeenten (soms in regioverband) betrokken bij convenanten om de leegstand aan te pakken.
Een team onder voorzitterschap van oud-PvdA-partijvoorzitter Marijke van Hees gaat gemeenten en provincies helpen om het winkeloppervlak per saldo terug te brengen. Zij krijgt een jaar de tijd om gemeenten ervan te overtuigen hun ambities bij te stellen en meer rekening te houden met wat er in omringende gemeenten gebeurt. Idee achter de regionale aanpak is onder meer dat de situatie in de ene streek niet hetzelfde is als de andere.

Bussum?

Wij rekenen erop dat Bussum (samen met de regio) hieraan meedoet.
Maar wat gebeurt er eigenlijk?

Nog steeds is niet duidelijk wat Albert Heijn nu precies gaat doen. Deze winkelketen heeft niet voor niets grond gekocht aan de Kerkstraat om te verhuizen van de Veerstraat waar zij niet zou kunnen uitbreiden. Als dat zou gebeuren zou dat desastreus zijn voor het winkelhart van Bussum. Er wordt niet alleen een groot gat geslagen in dat deel van het centrum dat nu goed functioneert. Maar het winkelhart wordt dan niet compact maar juist vergroot en verlengd richting Kerkstraat. Met alle gevolgen vandien, ook voor de omgeving. Er zal een verkeersinfarct aan de Kerkstraat ontstaan met gevolgen voor de wegen die daarnaar toe leiden en de bewoners die er wonen. Een onzalig plan dat in niets voldoet aan de inspraak over het centrum en de visies die inmiddels ook politiek breed worden gedeeld

Compact

Het kan wat ons betreft niet vaak genoeg gezegd worden: stop met uitbreiding, maak het centrum echt compacter, versterk de woonfunctie, verbeter de aantrekkelijkheid zoals nu gelukkig geleidelijk gebeurt, werk samen tussen winkeliers, buurtverenigingen en geïnteresseerde burgers en maak het centrum van Bussum een tuindorp waardig: een groene, levendige en aangename verblijfplek.

Geen eiland

Het centrum is geen eiland. Aantrekkelijke loop/fietsroutes met de directe omgeving zijn cruciaal. In die directe omgeving staat van alles te gebeuren: Marienburg, Bensdorp, postkantoor, Veldweg.

Ook de aansluiting met het station Naarden-Bussum vraagt om aanpak. Wie nu van het station naar het centrum loopt doet dat via Stationsweg en Vlietlaan. De Vlietlaan wordt geteisterd door leegstand. Deze route moet echt een stuk aangenamer worden.

Regie door de gemeente zelf

Het kabinet neemt extra maatregelen om de toenemende leegstand van winkels in binnensteden aan te pakken.

Dat kan niet buiten gemeenten om. Wij hebben sterk geplet voor regie door de gemeenten zelf, onafhankelijk, professioneel en in nauwe samenspraak met ondernemers en burgers. Bussum heeft in het verleden teveel overgelaten aan de projectontwikkelaar. Dat moet en kan echt anders. We hebben er de voorbeelden van aan de gemeente laten zien.

 Urgent om erger te voorkomen

De aanpak is urgent. Er staat niet alleen veel winkelvloeroppervlak leeg. Marktonderzoeker Frank Quix van de Universiteit van Amsterdam becijferde dat naast de leegstand nationaal gezien zeker op 20 tot 22 procent vierkante winkelmeters niks of te weinig wordt verdiend. Tegelijkertijd liggen er overal in het land plannen op tafel die het totale winkeloppervlak met nog eens 8 procent zullen doen toenemen. En dat terwijl de omzet in de detailhandel de laatste jaren alleen maar daalde. Dat maakt ook voor Bussum regionale samenwerking een absolute noodzaak.

Verdienen

Winkeliers verdienen aantrekkelijke winkelcentra om te ondernemen en daar hun boterham mee te verdienen. Consumenten verdienen een plek waar ze graag komen, mensen ontmoeten, winkelen en genieten van de omgeving en de levendigheid.

Aan de slag

De visie ligt er. Nu nog een plan om die uit te werken. Gooise Meren, ga aan de slag! en zorg dat tuindorp Bussum het centrum krijgt dat ze verdient!

 

 

Aanbevelingen ambtenaren voor ontwikkeling projecten verdienen opvolging
Bij het laatste rapport van de Rekenkamer Commissie van Bussum zat een interessante bijlage: Scapino / Nieuwe Brink (SNB) Evaluatieproces.
Vreemd en jammer genoeg is deze notitie al op 27 februari 2014 opgesteld. Dat is bijna twee jaar geleden, een maand voor de verkiezingen in 2014 en pas nu komt dit in de openbaarheid! Het is een interessante notitie met opmerkelijke conclusies:

• Geen goed projectteamoverleg, geen overleg met architect en ontwikkelaar, geen planning en adviezen en zorgen van partijen zijn niet vastgelegd en verwerkt in het VO. (Voorlopig Ontwerp)
• Case was al te strak opgesteld, verbetervoorstellen konden haast niet meer geïmplementeerd worden. Hierdoor kon niet goed ingespeeld worden op de inspraakreactie.
• Tijd nemen voor opstellen bestemmingsplan. Dit kan pas als een DO  (Definitief Ontwerp)af is, hierop zijn namelijk alle onderzoeken gebaseerd. De toenmalige burgemeester H. is hierop in een persoonlijk onderhoud gewezen. Hij vond echter dat het wel kon!!
• Neem het projectteam mee vanaf het eerste begin, zorg voor een integraal projectteam en leg de case zorgvuldig uit. Neem hiervoor ruim de tijd. Wanneer iets snel moet, lukt dat het best met een projectteam wat achter de case staat.
• Neem je ambtelijke verantwoordelijkheid. Zorg dat in collegevoorstellen alle risico’s en zorgen benoemd zijn. Leg deze integraal voor aan het college, zodat zij een goed overwogen besluit kunnen nemen. Ga er niet van uit dat bepaalde zorgen e.d. door wethouders worden overgedragen bij de behandeling van de stukken.
• Besteed bij elk besluit aandacht aan de financiële risico’s en leg deze vast.
• Door de drive van de wethouder is het project snel opgestart. De wethouder heeft hierdoor vaak de rol van projectleider overgenomen. Gevolg: veel invloed op de planning en het niet goed kunnen inschatten van de risico’s. 

Dit zijn maar enkele hoofdconclusies. Belangrijks is bijvoorbeeld de volgende opmerking in het rapport:
De bestemmingsplanprocedure zou in eerste instantie na de gemeenteraadsverkiezingen worden doorlopen. Omdat het college bedacht dat het project zou kunnen sneuvelen bij de gemeenteraadsverkiezingen is tijdens een themalunch met het college besloten deze procedure naar voren te halen.  
Bij de verkiezingen in 2014 verloor de toenmalige coalitie maar liefst 7 van de 17 zetels en had geen meerderheid meer!!!
Er werd niet gezocht naar het beste voor Bussum. Dit plan moest er doorgedrukt worden en de coalitiepartijen lieten de VVD-wethouder Barneveld maar zijn gang gaan.
Het is ontluisterend, zowel de  rol van de wethouder als het doordrukken van het plan zonder een goed inzicht in de financiële risico’s.  Hiermee is de lokale gemeenschap op hoge kosten gebracht en heeft het maatschappelijk veel verzet en frustratie opgeleverd.  Na de geweldige inspraakprocedure die geleid heeft tot  de opstelling van de “gebiedsvisie Centrum, op weg naar een modern tuindorp” , een breed omarmd resultaat van de inspraak, werden de belangrijke punten uit dit plan   (een groen, compact centrum met minder winkels en meer woningen) met voeten getreden.

Achteraf blijkt dat we het volste gelijk van de wereld hadden!
Laten we nu maar hopen dat:

• de nieuwe gemeenteraad beter omgaat met de resultaten van de inspraak;
• haar controletaak serieus neemt en dat belangrijker vindt dan de loyaliteit naar een wethouder;
• de rol van de wethouder niet die van projectleider is maar van verantwoordelijk bestuurder;
• de ambtenaren de ruimte krijgen te doen wat ze moeten doen: risico’s in kaar brengen, inspraak reacties verwerken en zorgen voor een goed onderbouwd en maatschappelijk breed gedragen oplossing. Een sterke projectorganisatie met duidelijke bevoegdheden is hiervoor sterk aan te bevelen.

Klik HIER voor de volledige notitie.

Het grote aantal winkelsluitingen, ook van grote ketens als V&D, Scapino, Dixons en Mango doet vermoeden dat het eind van de winkelstraat in zicht is. Volgens retaildeskundigen zullen nog een groot aantal winkels hun deuren sluiten. Nieuwe kansen voor de  winkelstraat dienen zich aan. Webshops lopen tegen de grenzen van hun logistiek. De kosten van bezorging en retournering lopen de pan uit. Amazon en Zalando bijvoorbeeld draaien al jaren met grote verliezen. “Dat kan gewoon niet uit. Tenzij je er een (of meer) fysieke winkels bij hebt”, aldus Hans van Tellingen, directeur van Strabo (winkelonderzoeksbedrijf).

De nieuwe trend wordt de webwinkel te combineren met een fysieke winkel. Omgekeerd aan de succesformule die veel winkelbedrijven al hebben toegepast: de fysieke winkel versterken met een website.
Vermindering kosten en vergroting service
De fysieke winkel vermindert de bezorgkosten: de klant haalt zelf zijn product af, terug of ruilt het om. De service verbetert: de klant krijgt persoonlijke voorlichting, kan het product zien, horen en aanraken. De toegevoegde waarde van een fysieke winkel is dus zowel qua service als qua kosten groot. Verwacht wordt dat de komende jaren steeds meer webshops, grote en kleine, de weg naar de winkelstraat zullen vinden. In grote en kleine steden.
Leegstand biedt kansen. Ook in Bussum?
Leegstand biedt dus kansen. Vooral in de grotere en midddelgrote steden met een groot verzorgingsgebied. Ook Hilversum kan hiervan profiteren. Biedt deze ontwikkeling ook kansen voor Bussum?
Dat geloven wij niet. Bussum heeft al een aantal pick-up points (zoals AH en Vomar). Dat zullen er niet heel veel meer worden. Bussum heeft simpelweg een te klein verzorgingsgebied. Dat wordt ondersteund door retail-experts die verwachten dat steden/dorpen onder 40.000 inwoners nog eens 20% van hun winkelareaal verliezen. Deze gemeenten zijn te klein om interessant te zijn voor de grote webshops. Die hebben al minimale marges en de omzetten in de kleine gemeenten zullen simpelweg te laag zijn.

 

 

 

 

 

Zonder actie neemt leegstand in Bussum nog verder toe

In Bussum is de leegstand nog steeds te groot. Dat is ook het geluid dat in Bussum vaak gehoord wordt. Veel consumenten verbazen zich over de nog steeds grote leegstand. Terwijl die naar onze overtuiging zonder enige actie nog veel groter zal worden.

Andere strategie in Bussum noodzakelijk

Om de leegstand niet nog verder te vergroten is voor Bussum o.i. een andere strategie noodzakelijk. De oplossing is niet het uitbreiden van het winkelareaal. Daarover is men het  in Bussum inmiddels wel eens geworden. Het is verstandig dat de gemeenteraad het plan Scapino Nieuwe Brink heeft afgeblazen. De opgave is nu een werkelijk compact centrum te creëren, dicht bijeen, met een aangenaam verblijf en een veelheid aan functies (winkels, horeca, werkplekken voor ZZP-ers, maatschappelijke en culturele functies en vooral ook veel wonen).

Oorverdovend stil

Maar het is oorverdovend stil.
Wat is er gebeurd met de projectorganisatie voor Bussum? Hoe staat het met de voornemens om bewoners en ondernemers te betrekken bij de uitwerking van de plannen?
Kan de dorpsmanager door met haar activiteiten? Hoe staat het met de invulling van Scapino Nieuwe Brink? Weke functie krijgt Marienburg en wat kan de bijdrage zijn voor een aantrekkelijk centrum?

Ook grote woonbehoefte biedt kansen

Wonen in en dichtbij een centrum biedt grote kansen. Er is grote behoefte aan wonen vlakbij gebieden met voorzieningen, met name voor starters en ouderen. Het bevordert de dynamiek op de woningmarkt en verlevendigt het centrum. En het vergroot de afzet voor ondernemers in en bij het centrum. Voor Scapino Nieuwe Brink biedt dit een uitgelezen kans, terwijl tegelijk de vergroening van het centrum kan worden aangepakt.

Aantrekkelijke omgeving van levensbelang

Bovenal moet een centrum aantrekkelijk zijn. Je moet er graag willen komen. Het zijn niet alleen de voorzieningen, maar vooral ook de sfeer die een centrum uitstraalt. Een groene omgeving biedt een aangenaam verblijf. Daar liggen voor het hart van Bussum de kansen: aanzienlijk meer groen, versterking van de woonfunctie, versterken van de ontmoetingsfunctie voor bezoekers, werkenden en bewoners.
En het creëren van bijzondere plekken, dmv licht, objecten en bijzondere architectuur.
Ook de organisatie van kleinschalige evenementen vergroot het bezoek en kan een positief op de omzetten hebben.

Gemeente, kom in actie! Samen met ondernemers en bewoners.

Het staat allemaal beschreven in het einddocument van de unieke inspraakprocedure over het centrum waaraan veel ondernemers en bewoners hebben deelgenomen.
Het document werd unaniem aanvaard door de toenmalige Bussumse Raad. En wacht nu, 3 jaar later, nog steeds op actie.

Wij vragen de gemeente in actie te komen. Pak de draad weer op waar die voor de fusie bleef liggen. Ga actief aan de slag, bedenk t niet zelf, gebruik de specialisten in het gebied: de ondernemers en bewoners zelf en sla de handen in een.
Laat de citymanager dit organiseren en begin er zo snel mogelijk mee. Bussum is er klaar voor.

Afstemming en beperking winkelplannen absolute noodzaak
De provincie Noord Holland gaat zich binnenkort buigen over het nieuwe detailhandelsbeleid voor Noord Holland. Dit moet gaan gelden voor de periode 2015 – 2020.
Het beleid wordt aangepast aan de nieuwe ontwikkelingen: groei van het winkelvloeroppervlak overstijgt ver de groei van de bevolking, verandering in winkelgedrag, tegenvallende economie, met als resultaat: forse toename van de winkelleegstand. Ondanks dat staan er in Noord Holland nog een groot aantal plannen op stapel, maar liefst voor 135.000 m2, driemaal zo groot als ontwikkeld kan worden gezien de gedaalde marktvraag.
De Provincie wil, terecht, voorkomen dat net als in de kantorenmarkt de winkelleegstand tot onaanvaardbare proporties stijgt. Afstemming en beperking van ontwikkeling zijn dan ook de geëigende instrumenten.

Bussum hoofdwinkelcentrum??
Het merkwaardige van het provinciale beleid zit niet in de doelstelling maar de uitwerking. Met name voor de gemeente Bussum.
Het nieuwe beleid geeft slechts een beperkt aantal gemeenten ruimte voor vernieuwing en zelfs uitbreiding van winkelvloeroppervlak. Het gaat dan om winkelcentra met meer dan 25.000 m2 winkelvloeroppervlak. Deze bedienen volgens de redenering van de provincie diverse doelgroepen uit de wijde omgeving. In de kleinere winkelgebieden zal veel scherper worden gekeken of er nog ruimte voor uitbreiding is. Voor de grotere centra (Hilversum en Bussum dus) hoeven alleen detailhandelsplannen boven 3000 m2 voor advisering worden voorgelegd aan de Regionale Advies Commissie (RAC) van de betreffende regio.
Dat dient in principe te worden opgevolgd.

Zelfs Hilversum kent toenemende leegstand
Hilversum past uitstekend in het criterium: groter winkelcentrum dat diverse doelgroepen uit een wijdere omgeving bedient. Maar ook Hilversum kent een toenemende leegstand, waardoor naar onze mening de doelstelling niet uitbreiding maar opvulling leegstand en functiewijziging moet zijn, in een compact centrum.

Bussum hoogste leegstandpercentage
Dat Bussum als hoofdwinkelcentrum wordt aangewezen is onbegrijpelijk. Het mag dan een winkelcentrum hebben met meer dan 25.000 m2 vloeroppervlak, een deel daarvan staat echter al jaren leeg. Bussum heeft zelfs het hoogste leegstandspercentage van de regio volgens onderzoeksbureau Locatus, gemeten in 2014: 9.1 %. Het leegstandspercentage voor Gooi & Vechtstreek bedraagt 6,1%. In deze regio is de leegstand so wie so al veel hoger dan gemiddeld in Noord Holland (4,6%), zodat er ons inziens helemaal geen ruimte voor groei in Gooi & Vechtstreek is.
Twee gemeenten (Hilversum en Bussum) met groeimogelijkheden is ons inziens dan ook ondenkbaar en uitermate onverstandig.

Ook Laren en Huizen aantrekkelijke winkelgebieden
Dat Bussum tot hoofdwinkelcentrum wordt aangewezen is daarnaast zeer discutabel. De gemeente Laren heeft zich ontwikkeld tot aantrekkelijk winkelgebied en daar in het verleden ook sterk in geïnvesteerd. Huizen met een groter verzorgingsgebied en een jongere bevolking heeft 2 grote winkelcentra, en een uitbreidingsplan. Bussum heeft een vergrijsde bevolking en zoals gezegd veel leegstand.
Bussum zou er goed aan doen haar bouwmogelijkheden te benutten om het aantal inwoners te vergroten en daarmee de markt voor de bestaande ondernemers, in plaats van nieuwe winkels toe te voegen.
Wat het Gooi betreft is er volgens ons maar een verstandige optie: Gooi en Vechtstreek heeft één hoofdwinkelcentrum: Hilversum. De andere centra (Bussum, Huizen, Laren), zijn complementair en hebben ieder een eigen identiteit. De opgave daar is niet uitbreiding, maar het zo compact mogelijk houden van het centrumgebied. Zeker geen winkeluitbreiding maar functieverandering die de levendigheid van het centrum ondersteunt en inspeelt op de behoefte van wonen in een levendig gebied, voor jongere en oudere inwoners. Juist daaraan bestaat grote behoefte

Provinciaal beleid schiet tekort
Een provinciaal beleid dat slechts uitgaat van het bestaand aantal vierkante meters en niet kijkt naar de reëel waarneembare ontwikkelingen in een regio schiet ons inziens te kort en kan niet dienen als toetssteen voor detailhandelsplannen.